Η οθωμανικη επεκταση των οθωμανων στην ηπειρο και στα ιονια νησια (14ος-15ος αιωνασ)
L'expansion territoriale ottomane en Épire et dans les îles ioniennes (XIVe -XVe siècles)
Résumé
Η κατάκτηση της Ηπείρου από τους Οθωμανούς υπήρξε ένα σταδιακό φαινόμενο, όπως φαίνεται και σε άλλες περιοχές του βυζαντινού κόσμου. Η πολιτική και στρατιωτική κατάσταση της Ηπείρου, που βρισκόταν σε με- γάλη κρίση λόγω της εχθρότητας μεταξύ των Ελλήνων και των Αλβανών μεταναστών, ήταν μια ευκαιρία για τους Οθωμανούς να επέμβουν στην Ήπειρο διαδοχικά ως μισθοφόροι, σύμμαχοι, επικυρίαρχοι και τελικά ως κατακτητές.
Η πρώτη εμφάνιση Τούρκων στην Ήπειρο έγινε το 1358 όταν ο δε- σπότης Νικηφόρος Β’ (1355-1358) χρησιμοποίησε κάποιους στην μάχη του Αχελώου, όπου ηττήθηκε από τους Αλβανούς. Αργότερα, το 1380, ο δεσπότης των Ιωαννίνων ο Θωμάς Πρελιούμποβιτς (1367-1384) συμμάχη- σε με τους Οθωμανούς κατά των ίδιων, αυξάνοντας έτσι την δύναμη των Ιωαννίνων στην Ήπειρο. Η δολοφονία του Θωμά το 1384 δεν άλλαξε τί- ποτα στην πολιτική αυτή, επειδή η άμυνα της πόλεως ήταν από εδώ και πέ- ρα εξαρτημένη από τους Τούρκους. Έτσι, μετά την ήττα του δεσπότη Ηζα- ού Μπουοντελμόντι (1385-1411) από τους Αλβανούς το 1389 και τον ερ- χομό του οθωμανικού στρατού που έσωσε την πόλη, τα Ιωάννινα ήταν στην υποτέλεια του Σουλτάνου.
Ο οθωμανικός εμφύλιος πόλεμος (1402-1413) εμπόδισε τους Τούρ- κους να επεμβούν αποτελεσματικά στην πάλη μεταξύ του Καρόλου Τόκ- κου, δούκα της Κεφαλλονιάς, και των Αλβανών για τον έλεγχο της Αιτω- λοακαρνανίας την δεκαετία του 1400. Οι Αλβανοί κάλεσαν τους Τούρ- κους, αλλά ο Τόκκος κατάφερε να τους διώξει. Αυτός όμως άλλαξε συ- μπεριφορά όταν έγινε δεσπότης των Ιωαννίνων το 1411, και υποτάχτηκε με τη σειρά του στους Οθωμανούς. Το 1414-1416 ο Γιαγούπης Σπάτας, ένας Αλβανός εξισλαμισμένος που ζούσε στην αυλή του Σουλτάνου, κλη- ρονόμησε την Άρτα και η πόλη αυτή ήταν έτοιμη να γίνει μια επαρχία της οθω- μανικής αυτοκρατορίας, αλλά ο Τόκκος τελικά νίκησε τον Γιαγούπη και πήρε την πόλη.
Όμως το 1418 οι Τούρκοι συνάρτησαν το Αργυρόκαστρο, το 1430 τα Ιω- άννινα, το 1449 την Άρτα, και περί του 1460 την Αιτωλοακαρνανία. Το 1479 πήραν από τον Λεονάρντο Γ’ Τόκκο την Λευκάδα, την Κεφαλλονιά και την Ζάκυνθο, αλλά μετά τους πόλεμους κατά την Νεάπολη (1479-1483) και την Βενετία (1499-1503) τελικά κρατούσαν μόνο την Λευκάδα.
Η επέκταση αυτή λοιπόν υπήρξε σταδιακή και από την άποψη των εδα- φών υποταγμένων στην οθωμανική κυριαρχία και από την άποψη της φύσεως της κυριαρχίας αυτής. Έτσι, η πόλη των Ιωαννίνων, το παρά- δειγμα που γνωρίζουμε καλύτερα, ήταν πρώτα υποτελής περί το 1390, και μόνο το 1430 κατακτήθηκε, αλλά κάτω από συνθήκες που της αφήσαν ση- μαντική αυτονομία, την οποία τελικά έχασε το 1611 μετά το κίνημα του Διονυσίου Φιλοσόφου.
Σημαντική αιτία της επιτυχίας των Οθωμανών υπήρξε το γεγονός ότι η Ήπειρος ήταν μοιρασμένη μεταξύ εχθρικών κρατίδιων, τα οποία όχι μόνον ήταν στρατιωτικά αδύναμα, αλλά και έδιναν συνέχεια προφάσεις για τουρκικές επεμβάσεις. Έξαλλου οι περισσότεροι τοπάρχες (με τη ση- μαντική εξαίρεση κάποιων Αλβανών) δεν πολέμησαν τους κατακτητές με μεγάλη ένταση. Η έξυπνη πολιτική των Οθωμανών πράγματι έπεισε πολ- λούς να ψάχνουν διεξόδους και να συμβιβασθούν με μια κυριαρχία που σήμαινε και το τέλος της ταραγμένης κατάστασης που διαρκούσε στην Ήπειρο σχεδόν από την τέταρτη σταυροφορία.
Domaines
Histoire
Origine : Accord explicite pour ce dépôt
Loading...